غذاهای لبنانی در کل جهان شهرت زیادی دارند و دلیل آن نیز تنوع بسیار، طعمهای جذاب و استفاده از مواد تازه است. موادی مثل سیر کوبیده، سماق، شیرهی انار، زعتر، ارده و ترکیب هفتادویهی مخصوص لبنانی، پایهی بسیاری از غذاها هستند.
آشپزی لبنانی ریشه در فرهنگهای قدیمی دارد و طعم غذاهای شرقی را با سبک تهیهی غذای اروپایی ترکیب کرده است. پایهی بیشتر غذاها را سبزیجات، میوهها و غلات تازه تشکیل میدهد، در حالی که غذاهای دریایی و مرغ هم جایگاه مهمی در انواع غذاهای لبنانی دارند. نان پیتای لبنانی هم یکی از ارکان اصلی آشپزی در این کشور است که نانی نرم، نازک و سبک است و بافت خمیری ندارد.
امروزه رستورانهای لبنانی در گوشهوکنار جهان دیده میشوند و پیشغذاهای معروفی مثل بتاته حرّه (سیبزمینی تند)، بابا غنوش و کبهی سرخشده تقریباً در همهجا طرفدار دارند. در ادامه با غذای محبوب لبنان آشنا خواهیم شد.
تبوله (Tabbouleh)
تبوله، که گاهی به نام تبولی نیز شناخته میشود، سالادی محبوب از جعفری و بلغور گندم است که درکنار این دو، با گوجهفرنگی تازه، پیاز، آب لیمو، روغن زیتون و نمک تهیه میشود. این سالاد معمولاً با نان پیتا، برگهای کاهو یا برگهای کلم سرو میشود.
محشی کوسا یا کدو سبز شکمپر (Kousa Mahshi)
محشی کوسا یک غذای خوشمزه مانند کدو سبز شکمپر است که با کدوهای تازه و قلمی، گوشت چرخکردهی طعمدارشده با انواع ادویه، برنج و یک سس غلیظ گوجهفرنگی تهیه میشود. پخت آرام این غذا باعث میشود عطر ادویهها به خورد برنج برود و بافتی لطیف پیدا کند.
لبنه خانگی (Homemade Labneh)
لبنه، ماست چکیدهی محبوب لبنانی است که طعمی خاص و بافتی غلیظ دارد و با تهیهی خانگی آن، مزهای متفاوت و طبیعیتر از این ماست را تجربه خواهید کرد. فرایند تهیه این ماست حدود دو روز طول میکشد، اما زمان آمادهسازی اولیه آن کمتر از ۱۵ دقیقه است. در تهیهی آن ابتدا ماست خانگی به شکل ساده تهیه میشود، سپس با استفاده از پارچه یا دستمال کاغذی صاف میشود تا لبنهی اصیل شکل بگیرد. این لبنه طعمی متفاوت از لبنههای تهیهشده از ماست کارخانهای دارد، زیرا ماست خانگی ترشتر است.
دلمه برگ مو لبنانی (Stuffed Grape Leaves – Warak Enab)
دلمههای برگ مو لبنانی در دورهمیهای خانوادگی، مناسبتهای ویژه و تعطیلات بسیار محبوب هستند و حتما آن را درست میکنند. در دستور تهیهی برگ مو لبنانی از گوشت گوسفند و برنج استفاده میشود که در سس سیر و لیمو بهآرامی پخته میشود. اگر طرز تهیهی آن را به درستی یاد بگیرید، تهیهی آن در خانه دشوار نخواهد بود.
عدس پلو لبنانی یا مجدره (Mujaddara)
مجدره لبنانی یک غذای خوشمزه است که با عدس، برنج و پیاز کاراملی تهیه میشود. این غذا با سالاد کلم خردشده و لیمو و نعناع و نان پیتا سرو میشود. مجدره به چند روش مختلف تهیه میشود. نسخه محبوب آن که به نام مجدره مصفی شناخته میشود، بافتی غلیظ دارد و مادهی اصلی در آن عدس است.
کبه شکمپر (Stuffed Kibbeh)
کبه غذای ملی لبنان است و کبه پختهشدهی شکمپر یکی از انواع مختلف دستورهای کبه است. در این نوع کبه، گوشت و بلغور نرمشده مثل خمیر، کف و سطح ظرف را پوشش میدهند و مواد میانی بین این دو لایه قرار میگیرند. بخش میانی کبه با مغز کاج، شیره انار، گوشت چرخکرده و ادویهها تهیه میشود. این کبه شکمپر با ماست خیار و نعناع سرو میشود. برخی دیگر از دستورهای کبه شامل کبه سیبزمینی، کبه بل سانیه، کبه لبنیه، کبه سرخشده و کبه نَیّه میشود.
سالاد فتوش (Fattoush Salad)
فتوش، سالادی لبنانی با طعمی ترش است که با ترکیبی از سبزیجات خردشده و تکههای نان پیتای سرخشده، گاهی هم با زعتر مزهدار میشود. این سالاد با ترکیبی از کاهوی خردشده، تربچه، گوجهفرنگی، پیاز، خیار، فلفل دلمهای، برگهای جعفری تازه، برگهای نعناع تازه و دانههای انار درست میشود. سس سالاد ترکیبی از سماق، آب لیمو، نمک و روغن زیتون است.
شیش طاووق (Chicken Shish Tawook)
شیش طاووق، یا شیش تاوک، یک کباب مرغ لبنانی محبوب است که با تکههای سینهی مرغ مزهدارشده تهیه میشود. تکههای مرغ در این کباب در ماست، آب لیمو، ادویهها، سیر کوبیده، شیرهی انار و روغن زیتون مزهدار میشوند.
توم سس سیر لبنانی (Toum Garlic Sauce)
توم سس سیر معروف لبنانی است که با سیر خام، لیمو و روغن تهیه میشود. در تهیهی این سس، سیر همراه با لیمو و روغن و با استفاده از غذاساز بهصورت خمیر درمیآید. این خمیر سیر خوشمزه و قوی برای مزهدار کردن انواع کباب، شاورمای مرغ و شیش طاووق مرغ عالی است. شاورمای مرغ لبنانی یک غذای خیابانی محبوب است که شامل توم، سیبزمینی سرخکرده و شاورما میشود که در نان پیتا پیچیده میشود.
بابا غنوش (Baba Ghanoush)
بابا غنوش یک دیپ بادمجان فوقالعاده خوشمزه است که از بادمجان دودی کبابی تهیه میشود و با سیر کوبیده، آب لیمو، نمک و ارده (خمیر کنجد برشتهشدهٔ محبوب در خاورمیانه) مخلوط میشود. در طرز تهیه بابا غنوش توصیه میشود آن را با یک چکه روغن زیتون سرو و این پیشغذای خوشمزه را با نان پیتا، چیپس پیتا یا سبزیجات تازه میل کنید.
شیش برک (Shish Barak)
شیش برک یک غذای سنتی لبنانی است که با دامپلینگهای پرشده از گوشت تهیه میشود و در یک سس ماست نعناع غلیظ بهآرامی پخته میشود. شیش برک یکی از غذاهای قدیمی لبنان است که بسیاری آن را میراث مادربزرگها میدانند. نکته جالب در مورد این غذا این است که، دامپلینگها را میتوان فریز کرد که زمان پخت برای وعدهی بعدی را کاهش میدهد.
شیخ المحشی یا بادمجان شکمپر (Sheikh El Mahshi)
شیخ المحشی بهمعنای «پادشاه محشیها» است. بادمجان شکمپر لبنانی یک غذای فوقالعاده است که با بادمجانهای کبابی پرشده از گوشت چرخکرده تهیه میشود و سپس در یک سس گوجهفرنگی پخته میشود.
کیک زردچوبه (Sfouf Turmeric Cake)
صفوف یک کیک محبوب زردچوبه است که با سمولینا، آرد، شکر، زردچوبه و شیر تهیه میشود. این کیک به قدری در این کشور محبوب است که آن را بهعنوان عصرانه و همراه با قهوه عربی یا چای هل سرو میکنند.
کوفته کباب (Grilled Kafta Skewers)
کوفته کبابهای گریلشده آن هم از نوع لبنانی، کبابهای خوشمزهای از گوشت چرخکرده هستند که با گوشت گاو یا گوشت برهی چرخکرده، ادویههای مختلف، جعفری تازه، پیاز و سیر خردشده تهیه میشوند. در نسخههای دیگر این کوفته کبابها از سیبزمینی پخته استفاده میشود و حتی کوفته کباب مرغ نیز دارند.
کیک نمورا لبنانی (Namoura Semolina Cake)
نمورا یک کیک سمولینا آغشته به شربت است که بسیاری آن را شبیه به بسبوسه میدانند. در طرز تهیه نمورا سمولینای ریز، ماست، شکر، کره و بیکینگ پودر استفاده میشود و سپس روی آن شربت شکر با شربت شکوفه پرتقال ریخته میشود.
کبه سرخشده (Fried Kibbeh Balls)
در این نوع کبه، خمیر گوشت و بلغور به شکل توپهای کوچک درمیآید، سپس با مخلوطی از گوشت مزهدارشده و مغز کاج پُر و در روغن داغ سرخ میشود. توپهای کبه یک پیشغذای محبوب لبنانی هستند که طعمی فوقالعاده دارند، بهویژه زمانی که در لبنهی سیر زده میشوند! کبه را نیز میتوان فریز کرد، بنابراین میتوان آن را به مقدار زیاد تهیه و سرخنشده در فریزر نگه داشت تا سرعت آشپزی را افزایش دهید.
کبه نایه (Raw Kibbeh Nayyeh)
کبه نایه یک غذای خوشمزهی لبنانی است با بلغور نرمشده، گوشت خام، پیاز و ادویهجات درست میشود. لبنانیها معمولاً کبه نایه را با پیاز سفید، نان پیتا و نوشیدنیهای محلی سرو میکنند. کبه سیب زمینی هم نسخهی وگان و گیاهی این غذا است.
فته بادمجان (Eggplant Fatteh)
فته بادمجان، یک پیش غذای خوشطعم است که با تکههای نان پیتا، ماست سیر، بادمجان سرخشده، نخود و مغز کاج تهیه میشود. یکی دیگر از دستورهای محبوب فته در لبنان، فته حمص است که با نخود و انار درست میشود.
لحم عجین (Lahm Bi Ajeen)
لحم عجین نوعی پای گوشت لبنانی است، که به صَفیحة هم معروف است و با خمیر نان خانگی تهیه میشوند و روی آن مخلوطی از گوشت چرخکرده سرخ شده، گوجهفرنگی و ادویهجات قرار میگیرد. این ترکیب، سپس در فر پخته و در زمان سرو نیز، معمولاً با ماست خانگی، سس خیار لبنانی و کمی آب لیمو سرو میشود.
مناقیش یا منقوشه زعتر (Za’atar Manakish)
مناقیش یا منقوشه زعتر (یا مناقیش پنیری) یکی از صبحانههای سنتی لبنانی است که در سراسر لبنان بسیار رایج است. در تهیهی این صبحانهی محبوب، خمیر نان خانگی با مخلوط زعتر (ادویه خشکشدهی لبنانی) و روغن زیتون پوشانده شده و سپس در فر پخته میشود. این نان با سبزیجات تازه مثل نعناع، گوجهفرنگی، خیار، زیتون و لبنه سرو میشود. زعتر همچنین در چیپس پیتا، لبنهی زعتر و رولهای سرخشدهی زعتر و پنیر نیز کاربرد دارد.
چیپس پیتا (Pita Chips)
چیپس پیتا یکی دیگر از پیش غذاهای خوشمزه لبنانی است. برای تهیه چیپس پیتا، نان لبنانی نازک را به مربعهای کوچک تقسیم کرده، در روغن سرخ میکنند و در نهایت کمی نمک درشت روی آن میپاشند. این چیپسها در کنار دیپهایی مثل تاپناد زیتون، لبنهی سیر یا حمص خانگی عالی میشوند.
فرنی گلاب (Rose Water Rice Pudding)
فرنی گلاب یک دسر لطیف و خامهای است که روی اجاق تهیه میشود و ترکیبی از برنج، شیر، شکر، نشاسته، گلاب و شکوفهی پرتقال دارد. فرنی گلاب طعمی ملایم و عطری عالی دارد که آن را به گزینهای عالی برای دسر بعد از غذا تبدیل کرده است.
پلو ورمیشل لبنانی (Lebanese Vermicelli Rice)
برنج لبنانی با ورمیشل محبوبترین نوع برنجی است که به عنوان غذا همراه خورشهایی مثل بازلا (خوراک نخودفرنگی)، ملوخیه یا فصولیا (خوراک لوبیا) سرو میشود. در دستورتهیهی پلو ورمیشل لبنانی، ابتدا ورمیشل و قبل از افزودن برنج برشته میشود تا طعم آن در غذا بهتر شود.
سوپ کشک (Kishik Soup)
سوپ کشک از غذاهای خوشمزه لبنانی است که با پودر کشک خشکشده (مخلوطی از ماست ترش بز و بلغور گندم)، گوشت چرخکرده یا گوشت کنسروی گوسفندی (به نام اورمه)، پیاز، سیر و روغن زیتون تهیه میشود. این غذا از آن دستورهای سنتی و اصیل لبنانی است که مزهاش تا مدتها در ذهن میماند. طعم آن ترکیبی از شوری نمک، ترشی کشک و تندی سیر دارد و بسیاری آن را مناسب صبحهای سرد زمستان میدانند.
شاورمای گوشت (Beef Shawarma)
شاورمای گوشت یکی از محبوبترین غذاهای خیابانی لبنان است که با برشهای نازک گوشت گوساله یا گوسفند و ترکیبی از ادویههای گرم، سیر، سرکه، روغن زیتون و گاهی ماست، مرینیت شده و بهآرامی روی سیخ عمودی یا در ماهیتابه کبابی پخته میشود.
پس از تهیه شاورما گوشت، معمولاً آن را در نان پیتا پیچیده و با مخلفاتی مثل خیارشور، گوجهفرنگی، پیاز حلقهشده و سس توم (سس سیر لبنانی) یا گاهی سس طحینه سرو میکنند. بعضی نسخهها هم سیبزمینی سرخکرده یا ترشی مخصوص لبنانی را هم به رول اضافه میکنند تا طعمها کاملتر شوند.
متبل (Mutabbal)
متبل یک دیپ بادمجان لبنانی است که از نظر ظاهری شبیه بابا غنوش به نظر میرسد، اما در طرز تهیه متبل مواد متفاوت هستند و به همین خاطر طعم متفاوتی دارد. در تهیهی متبل، بادمجانها را ابتدا روی شعله یا در فر کبابی میکنند تا پوستهشان سوخته و گوشت بادمجان نرم و دودی شود. سپس بادمجان را با ارده (طحینه)، سیر کوبیده، آب لیموی تازه، نمک و کمی ماست مخلوط میکنند تا دیپی نرم و خامهای با طعمی عالی به دست آید. متبل معمولاً با روغن زیتون، کمی پاپریکا یا دانههای انار تزئین و همراه با نان پیتا، سبزیجات تازه یا چیپس پیتا سرو میشود.
این غذاهایی که در این مقاله نام بردیم تنها بخشی از غذاهای لذیذ لبنانی هستند که میتوانید هر کدام را برای وعدههایی غذایی تهیه کنید و از طعم و مزهی عالی آنها لذت ببرید.