تهیه‌ی مربای شاه توت، یکی از بهترین راه‌ها برای نگهداری طولانی‌مدت از یکی از خوشمزه‌ترین میوه‌های تابستانی است. این مربا رنگ جذابی دارد، عطر آن بسیار عالی است و طعمی شیرین و طبیعی دارد که به‌راحتی می‌توان آن را در خانه تهیه کرد و در تمام طول سال از آن در کنار صبحانه یا دسر استفاده کرد.
برای درست کردن این مربا فقط به چند ماده ساده نیاز است: شاه توت، شکر یا عسل و آب‌لیمو. در بیشتر دستورها نیازی به پکتین نیست، چون شاه توت خودش پکتین طبیعی دارد و به‌خوبی غلیظ می‌شود. این یعنی مربا بدون مواد نگهدارنده و افزودنی شیمیایی آماده می‌شود و طعم آن کاملاً طبیعی است. مربای خانگی، به‌ویژه وقتی با میوه تازه درست می‌شود، همیشه از نمونه‌های آماده در فروشگاه‌ها بهتر است؛ چون مواد مصنوعی ندارد و طعم میوه را هم بهتر و طبیعی‌تر حفظ می‌کند.
این مربا کاربردهای زیادی دارد؛ می‌توان آن را روی نان تست برای صبحانه استفاده کرد، کنار شیرینی یا کیک سرو کرد یا به‌عنوان لایه میان دسرها به کار برد. حتی در کنار بستنی هم طعمی عالی دارد.
مواد لازم برای تهیه مربای شاه توت
- ۵ پیمانه شاه توت تازه (حدود ۲۴۰ گرم)
- ۲ پیمانه شکر
- ۱ و نیم قاشق غذاخوری آب‌لیمو
طرز تهیه مربای شاه توت
طرز تهیه مربای توت قرمز ساده‌تر از چیزی است که تصور می‌شود. با کمی زمان و دقت، می‌توان در کمتر از نیم ساعت یک مربای خوش‌طعم آماده کرد. اگر از مقدار کمی از مواد اولیه استفاده کنید، فرآیند کار سریع‌تر و راحت‌تر هم خواهد بود. مراحل تهیه مربای شاه توت با شکر به شرح زیر است:
- شاه توت، شکر و آب‌لیمو را در یک قابلمه با اندازه متوسط بریزید. بهتر است چند سانتی‌متر از بالای قابلمه خالی بماند تا هنگام جوشیدن، مواد بیرون نریزند.
- قابلمه را روی حرارت نسبتاً زیاد بگذارید و مواد را هم بزنید تا شکر حل شود و میوه‌ها آب بیندازند.
- وقتی مخلوط شروع به جوشیدن کرد، حرارت را کمی کم کنید و اجازه دهید حدود ۲۰ دقیقه بجوشد. گاهی آن را هم بزنید. مربا زمانی آماده است که بیشترِ آب آن بخار شده باشد، بافت غلیظی پیدا کند و دمایش به حدود ۲۲۰ درجه فارنهایت (۱۰۴ درجه سانتی‌گراد) برسد.
- وقتی مربا آماده شد، آن را داخل شیشه تمیز بریزید، درِ شیشه را محکم ببندید و حداقل ۲ ساعت در یخچال بگذارید تا خنک شود و قوام پیدا کند. پس از آن، قابل استفاده است.
طرز تهیه مربای شاه توت با پکتین
پکتین ماده‌ای طبیعی است که در بسیاری از میوه‌ها به‌طور طبیعی وجود دارد و در تهیه انواع مربا نیز از آن استفاده می‌شود و نقش اصلی در ایجاد بافت غلیظ و یکنواخت دارد. پکتین وقتی با شکر و مقدار کمی اسید مثل آب‌لیمو ترکیب می‌شود و روی حرارت قرار می‌گیرد، باعث می‌شود تا مربا حالت ژله‌ای پیدا کند و از شل شدن مربا جلوگیری می‌کند. استفاده از پکتین باعث می‌شود مربا سریع‌تر به قوام برسد، بدون اینکه نیاز به جوشاندن طولانی داشته باشد؛ همین موضوع هم باعث حفظ بهتر طعم، رنگ و ارزش غذایی میوه‌ها می‌شود.
برای تهیه مربای شاه توت با پکتین به مواد زیر نیاز است:
- حدود ۱.۵ کیلوگرم شاه توت تازه (معادل ۱۰ پیمانه میوه کامل یا ۵ پیمانه له‌شده)
- ۱.۵ کیلوگرم شکر سفید (تقریباً ۷ پیمانه)
- یک‌چهارم پیمانه آب‌لیمو تازه یا آماده (استفاده از آن اختیاری است، اما به غلظت بهتر مربا کمک می‌کند)
- ۶ قاشق غذاخوری پکتین پودری یا پکتین مایع
مراحل تهیه تهیه مربای شاه توت با پکتین نیز به شرح زیر است:
ضدعفونی کردن ابزارها
برای جلوگیری از کپک زدن مربا، پیش از شروع، شیشه‌ها، درها و حلقه‌ها را با آب داغ و صابون بشویید و خوب آب‌کشی کنید. اگر قصد دارید مربا را کنسرو کنید، ظرف مخصوص کنسرو (مانند قابلمه بزرگ با درپوش) را هم آماده نگه دارید.
تهیه مربا با پکتین پودری
شاه توت‌ها را شسته و خشک کنید، سپس در یک ظرف بزرگ کمی له کنید. پکتین پودری را به میوه‌های له‌شده اضافه کنید و هم بزنید تا یکنواخت شود. سپس آب‌لیمو را افزوده و مخلوط کنید. ترکیب آماده‌شده را در یک قابلمه با کف ضخیم بریزید و روی حرارت بالا بگذارید تا بجوشد. در این مدت مرتب مواد را هم بزنید تا پکتین به‌خوبی در آن حل شود. حالا شکر را به‌صورت یکجا اضافه کنید و هم بزنید و اجازه دهید مخلوط به جوش کامل برسد.
وقتی مخلوط شروع به جوشیدن کرد، اجازه دهید دقیقاً یک دقیقه بجوشد. قابلمه را از روی حرارت بردارید. اگر روی سطح مربا کف ایجاد شده، آن را با قاشق بردارید. حالا می‌توانید مربا را در شیشه بریزید.
تهیه مربا با پکتین مایع
شاه توت‌ها را بشویید، خشک کنید و کمی له کنید. آنها را در قابلمه بریزید، شکر و آب‌لیمو را اضافه کرده و روی حرارت بالا قرار دهید. هم بزنید تا به جوش کامل برسد. پکتین مایع را اضافه کرده و مخلوط را خوب هم بزنید. مربا را به مدت یک دقیقه در حالت جوش نگه دارید. سپس از روی حرارت بردارید، کف اضافی را جمع کنید و مربا را در شیشه بریزید.
ریختن مربا در شیشه
شیشه‌های تمیز را روی سطحی مقاوم به حرارت قرار دهید. مربای داغ را تا حدود نیم سانتی‌متر پایین‌تر از لبه شیشه بریزید. لبه شیشه و اطراف آن را با دستمال مرطوب تمیز کنید، سپس در آن را ببندید. این مربا را می‌توان تا سه هفته در یخچال یا تا شش ماه در فریزر نگهداری کرد.
کنسرو کردن مربا (اختیاری)
در قابلمه‌ای بزرگ یک توری یا پایه مخصوص قرار دهید. سپس آن را تا جایی از آب پر کنید که بتواند بعداً شیشه‌ها را تا ۵ سانتی‌متر بپوشاند. قابلمه را روی حرارت بگذارید تا آب به جوش برسد. شیشه‌های خالی را ۱۰ دقیقه در این آب بجوشانید تا استریل شوند و تا زمان استفاده در آب داغ باقی بمانند.
مربا را طبق روش قبل در شیشه‌ها بریزید، حباب‌های هوا را خارج کنید، فاصله از لبه را بررسی کرده و اگر لازم بود، تنظیم کنید. در شیشه را محکم ببندید (تا حدی که با نوک انگشت بسته شود). با استفاده از انبر، شیشه‌ها را دوباره در آب جوش قرار دهید، طوری که حدود ۵ سانتی‌متر زیر آب باشند.
آب را دوباره به جوش برسانید و شیشه‌ها را درون آن قرار دهید تا به مدت ۱۰ دقیقه بجوشند. (مدت زمان بسته به ارتفاع از سطح دریا ممکن است کمی متفاوت باشد.) سپس در قابلمه را بردارید و اجازه دهید شیشه‌ها پنج دقیقه در همان آب باقی بمانند.
شیشه‌ها را بیرون بیاورید و روی سطح مقاوم به حرارت بگذارید تا خنک شوند. اگر درب شیشه به سمت داخل فرو رفته باشد و با فشار حرکت نکند، به‌درستی پلمب شده است. اگر دربی پلمب نشده بود، آن شیشه را در یخچال بگذارید و زودتر مصرف کنید. شیشه‌های پلمب‌شده را می‌توان در جای خشک و خنک تا حدود یک سال و نیم نگهداری کرد.
طرز تهیه مربای شاه توت با عسل
بسیاری دوست ندارند از پکتین به‌عنوان قوام دهنده استفاده کنند و برای آنها استفاده از عسل توصیه می‌شود. در این دستور، از شکر و پکتین صنعتی استفاده نشده و به جای آن، عسل طبیعی برای شیرین‌کردن به‌کار رفته و پکتین طبیعی موجود در خود شاه توت نیز باعث قوام گرفتن مربا شده است. نتیجه، مربایی خوش‌طعم و طبیعی است که بدون افزودنی آماده می‌شود.
- ۵ پیمانه شاه توت تازه
- دو سوم پیمانه عسل طبیعی
- ۲ قاشق غذاخوری آب پرتقال تازه
مراحل تهیه مربای شاه توت با عسل
- ابتدا مقدار شاه توت را اندازه بگیرید. اگر بیش از ۵ پیمانه بود، می‌توانید مقدار عسل و آب پرتقال را متناسب با آن افزایش دهید. فقط توجه داشته باشید که برای هر نوبت پخت، حجم کل میوه از ۲۰ پیمانه بیشتر نشود، چون در حجم بالا قوام آمدن مربا سخت‌تر می‌شود.
- شاه توت‌ها را داخل قابلمه‌ای بریزید که کمی فضای خالی از بالا داشته باشد تا هنگام جوشیدن، مواد سر نروند. عسل و آب پرتقال را به آن اضافه کرده و خوب مخلوط کنید. سپس با پشت قاشق چوبی، کمی میوه‌ها را فشار دهید تا مقداری از آب آنها خارج شود.
- قابلمه را روی حرارت کم قرار داده و اجازه دهید مخلوط آرام‌آرام بجوشد. در این مدت، هر از گاهی آن را هم بزنید تا هم پخت یکنواختی داشته باشد و هم کف روی سطح کنترل شود.
- به‌تدریج متوجه می‌شوید که مخلوط غلیظ‌تر می‌شود و میزان مایع کاهش پیدا می‌کند. این یعنی مربا به مرحله ژله‌ای نزدیک شده است. برای اطمینان، می‌توانید مقدار کمی از مربا را روی یک بشقاب بریزید و آن را به مدت ۵ دقیقه در فریزر قرار دهید. اگر بعد از بیرون آوردن، مربا به‌آرامی حرکت کرد یا اصلاً نلغزید، به قوام دلخواه رسیده‌اید.
- در این مرحله، شیشه‌ها و درپوش‌ها را با آب داغ استریل کنید. مربای داغ را با قاشق تمیز درون شیشه‌ها بریزید، درب آنها را ببندید و کنار بگذارید تا خنک شوند.
- برای نگهداری، می‌توانید شیشه‌ها را در یخچال بگذارید. اگر قصد نگهداری طولانی‌تر دارید، می‌توان آنها را به مدت ۵ دقیقه در آب جوش قرار داد تا کنسرو شوند.
مربای شاه توت نمونه‌ای ساده و قابل‌دسترس از تهیه خوراکی‌های خانگی با مواد طبیعی است. در این مقاله سه روش برای تهیه‌ی این مربای خوشمزه بیان کردیم که می‌توانید با توجه به دلخواه‌تان یکی را برای تهیه‌ی این خوراکی و دسر خوشمزه انتخاب کنید. با رعایت چند نکته ساده، می‌توان مربایی تهیه کرد که هم خوش‌قوام باشد و هم طعمی متعادل داشته و برای استفاده روزمره و نگهداری در ماه‌های پیش‌رو مناسب باشد.
