سمبوسه یکی از خوراکی‌های محبوب بین ما ایرانی‌ها است که می‌توان آن را یکی از غذاهای خوشمزه در جنوب ایران بنامیم. این غذا به روش های مختلف و با مواد متنوع درست می‌شود و همین تنوع باعث شده که، در سال‌های اخیر جایگاه ویژه‌ای در میان غذاهای خیابانی و محلی پیدا کرده است.
سمبوسه ترکیبی از مواد مختلفی است که درون نان قرار می‌گیرند و پس از پیچیدن آنها، سرخ می‌شود. مواد درون سمبوسه بسته به ذائقه و فرهنگ هر منطقه، ترکیباتی از گوشت چرخ‌کرده، سیب‌زمینی، سبزیجات معطر و یا حتی مواد گیاهی است که افراد دارای رژیم گیاه‌خواری نیز بتوانند از مزه و طعم عالی این غذای جنوبی لذت ببرند.
در کنار طعم عالی که این غذا دارد، طرز تهیه آن نیز آسان است و با توجه به اینکه می‌توان آن را برای مدت طولانی در فریزر نگه داشت، به همین خاطر این غذا به گزینه‌ای محبوب هم در خانه‌ها و هم در بیشتر رستوران‌ها شده است. در این مقاله نسخه گیاهی این غذا را بررسی می‌کنیم و طرز تهیه آن را به اشتراک می‌گذاریم، اما اگر دنبال این هستید که بدانید سمبوسه اصل آبادان چطوری درست کنیم؟ می‌توانید طرز تهیه نسخه آبادانی آن را در دیگر مقالات مشاهده کنید.
مواد لازم برای تهیه سمبوسه گیاهی
- سیب‌زمینی: ۲ عدد متوسط
- قارچ سفید: ۲۰۰ گرم
- کدو سبز: ۱ عدد متوسط
- هویج: ۱ عدد بزرگ
- فلفل دلمه‌ای: ۱ عدده
- ذرت شیرین: ½ پیمانه
- نخودفرنگی: ½ پیمانه
- عدس پخته: ½ پیمانه
- آب لیموی تازه: ۱ قاشق غذاخوری
- آویشن خشک: ۱ قاشق چای‌خوری
- نمک، فلفل سیاه و زردچوبه: به مقدار لازم
- روغن مخصوص سرخ‌کردنی: به مقدار لازم
- نان لواش: به میزان مورد نیاز برای پیچیدن سمبوسه‌ها
طرز تهیه سمبوسه گیاهی
سمبوسه‌ی گیاهی می‌تواند یک غذای ساده برای شام و ناهار باشد و ترکیبی خوش‌طعم از سبزیجات متنوع و ادویه‌های معطر است. با اینکه این غذا بدون گوشت درست می‌شود،اما همچنان می‌تواند یک وعده‌ی کامل و لذیذ باشد. در ادامه با طرز تهیه‌ی این غذا آشنا خواهیم شد.
مرحله اول: تفت دادن سبزیجات
در یک تابه‌ی بزرگ، کمی روغن بریزید و روی حرارت متوسط قرار دهید. ابتدا قارچ را اضافه کرده و اجازه دهید آب آن کاملاً کشیده شود. پس از تبخیر آب قارچ، هویج، کدو و فلفل دلمه‌ای را به تابه اضافه کنید. چند دقیقه تفت دهید تا کمی نرم شوند. نمک، فلفل سیاه، زردچوبه و آویشن را اضافه کرده و مخلوط را هم بزنید تا عطر ادویه‌ها آزاد شود.
مرحله دوم: افزودن حبوبات و سبزیجات پخته
سیب‌زمینی له‌شده، ذرت شیرین، نخودفرنگی و عدس پخته را به ترکیب بیفزایید. تمام مواد را به‌خوبی با یکدیگر مخلوط کنید تا یکدست شوند. در انتها آب لیموی تازه را اضافه کنید و پس از مخلوط‌کردن، حرارت را خاموش نمایید. اجازه دهید مواد کمی خنک شوند.
مرحله سوم: پیچیدن سمبوسه‌ها
نان لواش را به نوارهای مستطیلی شکل (عرض حدود ۱۰ سانتی‌متر) برش دهید. از مواد آماده‌شده، مقداری روی یک طرف نان قرار دهید و به‌صورت مثلثی تا بزنید تا کاملاً بسته شود.
مرحله آخر: سرخ‌کردن سمبوسه‌ها
در تابه‌ای گود یا قابلمه‌ای کوچک، روغن را داغ کنید. سمبوسه‌ها را یکی‌یکی در روغن سرخ کرده تا دو طرف آن طلایی و برشته شود. پس از سرخ‌شدن، سمبوسه‌ها را روی دستمال مخصوص روغن‌گیر قرار دهید تا روغن اضافی جذب شود.
چگونه سمبوسه را بدون روغن آماده کنیم؟
برای تهیه سمبوسه بدون روغن، می‌توان از روش پخت در فر یا سرخ‌کن بدون روغن (Air Fryer) استفاده کرد:
برای پخت سمبوسه در فر، سمبوسه‌های پیچیده‌شده را روی سینی فر که با کاغذ روغنی پوشانده شده بچینید. سطح سمبوسه‌ها را با برس آغشته به مقدار بسیار کم روغن (ترجیحاً روغن زیتون یا کنجد) چرب کنید تا ظاهر برشته‌تری پیدا کنند. سپس آن را در فر از پیش گرم‌شده با دمای ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد، به مدت ۲۰ تا ۲۵ دقیقه بپزید. در نیمه‌ی پخت، می‌توانید سمبوسه‌ها را برگردانید تا هر دو طرف به‌طور یکنواخت طلایی شوند.
برای استفاده از سرخ‌کن بدون روغن (Air Fryer) برای پخت سمبوسه، سمبوسه‌ها را در سبد دستگاه بچینید و به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در دمای ۱۸۰ درجه بپزید. اگر مایل به رنگ و بافت تردتر هستید، اسپری کمی روغن روی آنها کافی است.
نحوه نگهداری سمبوسه در فریزر
سمبوسه سرخ‌نشده، بهترین گزینه برای نگهداری طولانی مدت است. برای فریز کردن سمبوسه و حفظ کیفیت آن، مراحل زیر را دنبال کنید:
پس از پیچیدن سمبوسه‌ها، آنها را در یک سینی به‌صورت جدا از هم بچینید و حدود ۳ تا ۴ ساعت در فریزر قرار دهید تا نیمه‌منجمد شوند. سپس آنها را در کیسه‌های زیپ‌دار مخصوص فریزر یا ظرف درب‌دار منتقل کنید. این روش از چسبیدن آنها به یکدیگر جلوگیری می‌کند. عمر نگهداری سمبوسه در فریزر حدود ۲ ماه است.
اما برای اینکه سمبوسه را در یخچال نگه دارید، اجازه دهید سمبوسه‌ها کاملاً خنک شوند. سپس آنها را داخل ظرف یا کیسه فریزر قرار دهید. در زمان مصرف، مستقیماً آنها را در فر یا تابه دوباره گرم کنید. استفاده از مایکروویو توصیه نمی‌شود، چون بافت ترد آن از بین می‌رود.
از چه سس‌هایی در کنار سمبوسه گیاهی استفاده کنیم؟
برای سرو سمبوسه گیاهی و یا حتی انواع سمبوسه که شامل سمبوسه پیتزایی هم می‌شود، انتخاب سس مناسب می‌تواند طعم غذا را کامل‌تر و جذاب‌تر کند. در ادامه چند نوع سس پیشنهاد می‌دهیم که می‌توانید از آنها در کنار سمبوسه گیاهی استفاده کنید:
۱. سس تند (چاشنی کلاسیک جنوبی)
سس تند سمبوسه ترکیبی از فلفل قرمز، سرکه، سیر، کمی رب گوجه و نمک است. این سس طعمی تند و تیز دارد و انتخاب اول برای علاقه‌مندان به سمبوسه است.
۲. سس ماست و سبزیجات
سس ماست و سبزیجات مخلوطی از ماست چکیده، شوید خشک، نعنا، کمی سیر له‌شده، نمک و آب‌لیمو است. این سس هم حالت رژیم و سبک دارد و هم تندی سمبوسه را متعادل می‌کند.
۳. سس گوجه و ریحان
سس گوجه و ریحان با گوجه‌فرنگی پخته‌شده، پیاز، ریحان تازه، فلفل سیاه و روغن زیتون درست می‌شود و مناسب افرادی است که سس‌های معطر و کمی شیرین را دوست دارند.
۴. سس ارده و لیمو
سس ارده و لیمو با ترکیبی از ارده، آب لیموی تازه، کمی نمک و آب درست می‌شود و طعمی خاص و ملایم دارد و برای سمبوسه‌های گیاهی بسیار مناسب است.
۵. سس آووکادو و گشنیز (سبک مکزیکی)
سس آووکادو و گشنیز با آووکادوی له‌شده، آب لیمو، گشنیز خردشده، سیر، نمک و فلفل تهیه می‌شود و بافت خامه‌ای و طعمی ملایم دارد که ترکیب آن با سمبوسه، بسیار جذاب خواهد شد.
۶. سس تمر هندی
سس تمر هندی، سس مخصوص سمبوسه است که طعم غالب آن ترش، تند و کمی شیرین است و با تمر هندی، آب گرم، پیاز، سیر، رب گوجه‌فرنگی، فلفل قرمز، زردچوبه، شکر و نمک درست می‌شود.
۷. سس کچاپ
یکی دیگر از گزینه‌های متداول برای استفاده در کنار سمبوسه، سس کچاپ است که تقریبا آن را همه دوست دارند و طعمی آشنا برای همه دارد. سس کچاپ را می‌توانید هم به صورت آماده بخرید و یا اینکه آن را در خانه تهیه و از ادویه‌های مختلف در آن استفاده کنید.
