نوشابه رژیمی کالری و شکر ندارد، اما این به معنای بیخطر بودن این خوراکی نیست. مصرف مداوم آن با مشکلاتی مانند دیابت، فشار خون بالا و آسیبهای دندانی پیوند خورده است. معمولا اگر این نوشیدنی را گهگاهی بنوشید مسئلهای ایجاد نمیکند، اما اگر نوشیدن آن به یک عادت روزانه تبدیل شود، میتواند پیامدهایی برای بدن داشته باشد. در ادامه به بررسی تاثیر نوشیدن نوشابه رژیمی بر بدن میپردازیم و در نهایت جایگزینهای سالم این نوشیدنی را نام خواهیم برد.
1. احتمال فرسایش مینای دندان افزایش مییابد
همه میدانند که نوشیدنیهای شیرین به دلیل قند بالا، زمینه را برای پوسیدگی دندان فراهم میکنند. نوشابههای رژیمی قند ندارند، اما به شدت اسیدی هستند و معمولاً حاوی اسید فسفریک و اسید سیتریک نیز هستند. این اسیدها به مرور زمان میتوانند مینای دندان را ضعیف کنند. وقتی مینای دندان فرسوده میشود، دندانها بیشتر دچار حساسیت، تغییر رنگ و پوسیدگی میشوند.
پس انتخاب نوشابه رژیمی، خطر پوسیدگی ناشی از قند را کاهش میدهد، اما خطر آسیب به دندان را کاملاً از بین نمیبرد.
خرید سریع مایحتاج سوپرمارکتی
با اسنپمارکت اکسپرس، هر چی نیاز داری آنلاین سفارش بده و سریع تحویل بگیر.
Ret30
2. خطر ابتلا به دیابت ممکن است بالا برود
مصرف منظم نوشابه رژیمی میتواند احتمال دیابت را افزایش دهد. پژوهشها نشان میدهند شیرینکنندههای مصنوعی ممکن است بر متابولیسم تأثیر بگذارند و حساسیت به انسولین و کنترل قند خون را مختل کنند. حتی در برخی مطالعات، نوشیدن تنها یک قوطی نوشابه رژیمی در هفته با افزایش ۶۷ درصدی خطر دیابت نوع دو مرتبط بوده است.
3. کلیهها تحت فشار بیشتری قرار میگیرند
شواهد پژوهشی نشان میدهند که مصرف طولانیمدت نوشابه رژیمی میتواند به کارکرد کلیهها آسیب بزند. ترکیباتی مانند شیرینکنندههای مصنوعی و اسید فسفریک ممکن است به کلیهها فشار وارد کنند و خطر آسیب را بالا ببرند. مصرف بیش از دو واحد نوشابه رژیمی در روز با کاهش قابل توجه عملکرد کلیه مرتبط است. همچنین میزان بالای مصرف این نوشیدنیها با فشار خون بالا و دیابت ارتباط دارد، دو عاملی که نقش مهمی در بروز بیماریهای کلیوی دارند.
4. احتمال بالا رفتن فشار خون وجود دارد
نوشیدن روزانه نوشابه رژیمی با افزایش خطر فشار خون بالا همراه است. براساس برخی نتایج، هر وعده مصرف روزانه میتواند حدود ۹ درصد احتمال بروز فشار خون بالا را بیشتر کند.
شیرینکنندههایی مانند آسپارتام و ساخارین ممکن است در سازوکار تنظیم فشار خون اختلال ایجاد کنند و حتی التهاب و استرس اکسیداتیو را افزایش دهند، عواملی که به سلامت رگها آسیب میزنند. در نتیجه حتی بدون وجود قند، نوشابه رژیمی میتواند ریسک فشار خون بالا را افزایش دهد.
5. قلب ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرد
مصرف نوشابه رژیمی میتواند خطر بروز اختلالات ضربان قلب را بیشتر کند. برخی مطالعات نشان دادهاند افرادی که بیش از دو لیتر نوشابه رژیمی در هفته مصرف میکنند، حدود ۲۰ درصد بیشتر در معرض فیبریلاسیون دهلیزی قرار دارند.
به نظر میرسد شیرینکنندههای مصنوعی ممکن است بر متابولیسم، التهاب و عملکرد عروق تأثیر بگذارند و این عوامل میتوانند ریتم قلب را تحت تأثیر قرار دهند. حتی برخی پژوهشها احتمال میدهند این ترکیبات با تغییر محیط میکروبی روده، به شکل غیرمستقیم بر سلامت قلب اثر بگذارند.
مصرف چه میزان نوشابه رژیمی بیش از حد است؟
سرانه مصرف نوشابه در ایران برای هر فرد ایرانی در سال حدود ۴۲ لیتر نوشابه است. این در حالی است که در بسیاری از کشورها مصرف نوشابه سالیانه هر فرد در سال چیزی در حدود ۱۰ الی ۱۱ لیتر است. اما در مورد میزان مصرف نوشابه رژیم هیچ اطلاعاتی در دسترس نیست و تاکنون دستورالعمل مشخصی درباره مقدار مجاز نوشیدن نوشابه رژیمی ارائه نشده است، اما برای شیرینکنندههای مصنوعی، حدود مصرف تعیین شده است.
برای مثال، سقف مصرف روزانه آسپارتام ۵۰ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است. به عنوان نمونه، فردی با وزن حدود ۶۸ کیلوگرم باید بین ۹ تا ۱۴ قوطی نوشابه رژیمی در روز بنوشد تا به این حد برسد. اما با این حال، نوشیدن یک قوطی نوشابه رژیمی در روز معمولاً مصرف بالا محسوب نمیشود، اما اگر ضرورتی ندارد، بهتر است میزان دریافت روزانه شیرینکنندههای مصنوعی را محدود نگه دارید.
نوشابههای بدون شکر چه تفاوتی دارند؟
نوشابههای بدون شکر گزینه دیگری برای کسانی هستند که نمیخواهند نوشابه معمولی مصرف کنند و یا در معرض عوارض نوشابه انرژی زا باشند. بسیاری آنها را انتخاب میکنند چون طعمشان به نوشابه کلاسیک نزدیکتر است.
این نوشیدنیها نیز معمولاً از همان شیرینکنندههای مصنوعی استفاده میکنند و ارزش تغذیهای چندانی ندارند. از آنجایی که نسبت به نوشابه رژیمی محصولات تازهتری هستند، بنابراین اطلاعات علمی درباره فواید یا خطرات احتمالی آنها هنوز محدود است.
گزینههای سالمتر برای جایگزینی نوشابههای رژیمی
اگرچه نوشیدن گاهبهگاه نوشابه رژیمی مشکلساز نیست، اما هنگام رفع تشنگی گزینههای سالمتری هم پیش رو دارید. آب همچنان بهترین انتخاب برای بدن است، اما موارد زیر نیز میتوانند جایگزین مناسبی باشند:
- چای بدون شیرینی: چای چه سیاه، چه سبز، چه سفید و چه دمنوشهای گیاهی، در صورتی که شکر یا شیرینکننده به آن اضافه نشود، نوشیدنی سبک و مناسبی هستند.
- آب نارگیل: نوشیدنیای طبیعی با شیرینی ملایم که کالری کمی دارد و سرشار از الکترولیت است.
- آب گازدار: بسیاری همیشه این سوال را میپرسند که آیا آب گازدار برای بدن مفید است؟ آب گازدار همان حس گازدار بودن نوشابه را دارد و بدون افزودنیهای رایج نوشابههای صنعتی است.
- دتاکس واتر: افزودن تکههای میوه تازه یا یخزده به دتاکس واتر، مقدار کمی ویتامین و آنتیاکسیدان فراهم میکند و طعم دلپذیری به آن میدهد. در مقاله «دتاکس واتر چیست؟» به طور کامل در مورد این نوشیدنی و فواید آن گفتیم.
- آب هندوانه: تهیه آب هندوانه که ترکیبی از هندوانه تازه و آب است، هم طعم خوبی دارد و هم الکترولیت فراهم میکند.
- چای سبز: نوشیدنی گرم و آبرسان که سرشار از آنتیاکسیدان است و مقدار ملایمی کافئین دارد.
- نوشابههای پربیوتیک: گزینهای جدید و گازدار که با پربیوتیکها از محیط باکتریایی مفید روده پشتیبانی میکند. این نوشیدنیها ممکن است مقدار کمی شکر داشته باشد، اما بسیار کمتر از نوشابه معمولی است.
جمعبندی
شیرینکنندههای مصنوعی موجود در نوشابههای رژیمی با وجود آنکه مورد تأیید FDA هستند، اما همچنان میتوانند با برخی مخاطرات همراه باشند. محدود کردن مصرف این ترکیبات انتخاب سالمتری است، به ویژه اکنون که گزینههای جایگزین متنوعی از میان نوشیدنیهای سالم در دسترس قرار دارد.
