اگر احساس خستگی می‌کنید، به جای اینکه فنجان دوم یا سوم قهوه را بنوشید، یک لیوان چای سیاه دم کنید. چای سیاه نه‌تنها حاوی کافئین است، بلکه مواد مغذی دیگری هم دارد که می‌توانند سطح انرژی شما را بالا ببرند، تمرکزتان را بیشتر کنند و حال و هوایتان را بهبود ببخشند.
اما چرا باید چای سیاه را انتخاب کنید؟ این نوشیدنی خوش‌عطر علاوه بر تأمین انرژی، فواید زیادی هم برای سلامت بدن دارد. از جمله اینکه به بهبود عملکرد قلب کمک می‌کند و حتی ممکن است باعث افزایش طول عمر شود. علاوه بر این، چای سیاه در انواع مختلفی وجود دارد، بنابراین هر کسی می‌تواند طعم دلخواه خود را پیدا کند.
پس قهوه‌جوش را خاموش کنید، نوشیدنی‌های انرژی‌زای پر از شکر را کنار بگذارید و ادامه مطلب را بخوانید تا ببینید چرا متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند برای تقویت انرژی روزانه و حفظ سلامت بدن، یک فنجان چای سیاه بنوشید.
چرا چای سیاه بهترین گزینه برای افزایش انرژی است؟
چرا چای سیاه را بهترین انتخاب می‌دانند؟ در ادامه، دلایلی را بررسی می‌کنیم که نشان می‌دهند این چای محبوب، چیزی فراتر از یک نوشیدنی معمولی است.
افزایش سطح انرژی
در میان انواع چای، چای سیاه بیشترین میزان کافئین را دارد. البته مقدار دقیق آن بستگی به نوع چای و مدت زمان دم کشیدن دارد، اما اگر به دنبال یک نوشیدنی انرژی‌بخش هستید، چای سیاه بهترین انتخاب است.
در ادامه میزان کافئین موجود در یک فنجان (حدود ۲۴۰ میلی‌لیتر) از سه نوع چای سیاه پرطرفدار آورده شده است:
- دارجیلینگ: ۲۶ تا ۴۴ میلی‌گرم (البته برخی از انواع آن تا ۹۰ میلی‌گرم کافئین دارند)
- آسام: ۶۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم
- چای صبحانه انگلیسی: ۳۰ تا ۶۰ میلی‌گرم
برای مقایسه قهوه با چای سیاه باید گفت، یک فنجان قهوه با همین حجم حدود ۹۰ تا ۱۲۰ میلی‌گرم کافئین دارد.
برای گرفتن بهترین نتیجه، چای سیاه را ۳ تا ۵ دقیقه دم کنید. از ترفند‌های دم کردن چای این است که هرچه چای بیشتر دم بکشد، میزان کافئین آن بیشتر می‌شود، اما در عین حال طعم تلخ‌تری هم پیدا می‌کند. بنابراین، اگر چای با طعم ملایم‌تر می‌پسندید، بهتر است زمان دم کشیدن را کمتر کنید.
آرامش در عین هوشیاری
برخلاف قهوه و نوشیدنی‌های انرژی‌زا که ممکن است باعث بی‌قراری و افزایش ضربان قلب شوند، چای سیاه ترکیبی جادویی دارد که تعادل را حفظ می‌کند. ال تیانین (L-theanine)، یک اسیدآمینه خاص در چای سیاه، اثرات منفی کافئین را کاهش می‌دهد و در عوض، کمک می‌کند بدون اضطراب یا بی‌قراری، هوشیار و متمرکز بمانید. این ترکیب به شما کمک می‌کند همزمان احساس آرامش و تمرکز بیشتری داشته باشید و عملکرد ذهنی‌تان را تقویت کنید.
تحقیقات نشان داده‌اند که ترکیب کافئین و ال تیانین می‌تواند حافظه، تمرکز و توجه را بهبود ببخشد. شاید به همین دلیل باشد که نوشیدن چای با کاهش خطر زوال شناختی مرتبط شده است، البته به شرطی که سبک زندگی سالمی داشته باشید.
سپری در برابر بیماری‌ها
چای سیاه فقط یک نوشیدنی برای افزایش انرژی نیست؛ بلکه با داشتن آنتی‌اکسیدان‌های فراوان، می‌تواند به بدن کمک کند تا با التهاب مقابله کند و خطر بروز برخی بیماری‌های مزمن را کاهش دهد. ترکیبات مفیدی که در چای سیاه وجود دارند، نقش مهمی در محافظت از سلامت بدن ایفا می‌کنند و می‌توانند خطر برخی بیماری‌ها از دیابت نوع ۲ و مشکلات قلبی گرفته تا برخی انواع سرطان را کاهش دهند. این آنتی‌اکسیدان‌ها با رادیکال‌های آزاد در بدن مبارزه می‌کنند و می‌توانند احتمال بروز بیماری‌های مزمن را کاهش دهند.
چای سیاه به‌ویژه سرشار از پلی‌فنول‌هایی مانند تئاروبیجین و فلاونوئیدهایی به نام کاته‌چین‌ها است که علاوه بر کاهش التهاب، به تقویت سلامت سلولی و جلوگیری از بیماری‌ها کمک می‌کنند. البته، هیچ نوشیدنی‌ای به‌تنهایی معجزه نمی‌کند، اما یک فنجان چای سیاه در روز می‌تواند انتخابی هوشمندانه برای افزایش انرژی و محافظت از سلامت شما باشد.
تأثیر مثبت بر سلامت قلب
قلب سالم یعنی بدن پرانرژی و سرحال. وقتی قلبتان خوب کار کند، احساس سبکی و شادابی بیشتری دارید و راحت‌تر از پس کارهای روزانه برمی‌آیید. اما با وجود اهمیت سلامت قلب، بیماری‌های قلبی همچنان یکی از دلایل اصلی مرگ‌ومیر در دنیا، هستند.
خبر خوب اینجاست که بسیاری از عوامل مؤثر در بیماری‌های قلبی را می‌توان با اصلاح سبک زندگی و رژیم غذایی، حتی با انتخاب درست نوشیدنی‌ها کنترل کرد! تحقیقات نشان داده‌اند که نوشیدن منظم چای سیاه می‌تواند به سلامت قلب کمک کند و جایگزین بسیار بهتری نسبت به نوشیدنی‌های شیرین و مضر باشد که در رژیم غذایی بسیاری از افراد جایگاه ثابتی دارند.
اما چرا چای سیاه برای قلب مفید است؟ یکی از دلایل اصلی، آنتی‌اکسیدان‌های قوی موجود در آن است. این ترکیبات به کاهش التهاب و تقویت عملکرد قلب کمک می‌کنند. البته این به شرطی است که چای را بدون شکر یا با حداقل میزان شیرین‌کننده مصرف کنید. چای سیاه معمولاً به شکل چای شیرین مصرف می‌شود که سرشار از شکر و کالری اضافی است. بنابراین، اگر می‌خواهید از تمام خواص آن بهره ببرید، بهتر است چای را ساده یا با شیرین‌کننده‌های طبیعی میل کنید.
چای‌های دیگری که به افزایش انرژی کمک می‌کنند
اگر فکر می‌کنید فقط چای صبحانه انگلیسی می‌تواند شما را از کسالت و بی‌حالی وسط روز نجات دهد، وقت آن رسیده که گزینه‌های جدیدی را امتحان کنید! چای‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند به افزایش انرژی و تمرکز کمک کنند. در ادامه، چند مورد از بهترین انتخاب‌ها را معرفی می‌کنیم.
یِربا ماته
یربا ماته یکی از چای‌های محبوب در آمریکای جنوبی است که به تمرکز و عملکرد ذهنی کمک می‌کند. علاوه بر کافئین، ترکیباتی در آن وجود دارد که طبق برخی تحقیقات، ممکن است برای سلامت روده و تقویت سیستم ایمنی بدن مفید باشد. هنوز تحقیقات بیشتری لازم است، اما بسیاری از طرفداران ماته، آن را یک نوشیدنی انرژی‌بخش طبیعی و پایدار می‌دانند.
چای سبز
اگر به دنبال یک چای انرژی‌بخش ملایم‌تر از چای سیاه هستید، چای سبز گزینه‌ی خوبی است. هر فنجان از چای سبز که به عنوان بهترین دمنوش گیاهی برای کبد چرب نیز شناخته می‌شود، حدود ۲۹ میلی‌گرم کافئین دارد، که کمی کمتر از چای سیاه است. اما چیزی که چای سبز را خاص می‌کند، وجود ال تیانین است؛ ترکیبی که کمک می‌کند بدون احساس اضطراب یا بی‌قراری، هوشیار و متمرکز بمانید. از خاصیت چای سبز، وجود پلی‌فنول‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های قوی در این چای است که می‌توانند حافظه و عملکرد ذهنی را، مخصوصاً با بالا رفتن سن بهبود ببخشند. اما چای سبز بنوشیم یا چای سیاه؟
اگر به دنبال بهبود سلامت عمومی بدن، پیشگیری از بیماری‌ها و همچنین بهترین دمنوش برای چربی خون هستید، چای سبز می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. اما اگر به انرژی و تمرکز بیشتر برای انجام کارهای روزانه یا مطالعه نیاز دارید، چای سیاه می‌تواند بهترین انتخاب برای شما باشد.
ماچا
اگر به دنبال این هستید که بدانید چای ماچا چیست؟ ماچا نوعی چای سبز است که برگ‌های آن در سایه رشد می‌کنند، به همین دلیل مقدار آنتی‌اکسیدان‌ها و کافئین آن بالاتر از چای سبز معمولی است. چون هنگام مصرف ماچا، پودر برگ کامل چای را می‌نوشید، مقدار بیشتری از مواد مغذی آن جذب بدن می‌شود. بسته به مقدار پودر و نحوه‌ی دم کردن، یک فنجان ماچا می‌تواند ۳۸ تا ۱۷۶ میلی‌گرم کافئین داشته باشد؛ یعنی حتی بیشتر از یک فنجان قهوه! اگر دوست دارید این چای را در خانه درست کنید، در مقاله «چگونه در خانه چای ماچا درست کنیم؟» نحوه درست کردن آن را توضیح دادیم.
چای سفید
چای سفید از برگ‌های جوان گیاه چای تهیه می‌شود و فرآوری کمتری روی آن انجام می‌شود، به همین دلیل مقدار بیشتری از مواد مغذی آن حفظ شده است. این چای طعمی ملایم‌تر و لطیف‌تر از چای سبز یا سیاه دارد و میزان کافئین آن هم کمتر است؛ بین ۶ تا ۵۵ میلی‌گرم در هر فنجان. اما با این حال و با توجه به خواص چای سفید، این چای همچنان یک گزینه‌ی عالی برای افزایش انرژی و تمرکز است، مخصوصاً اگر نوشیدنی‌های ملایم را ترجیح می‌دهید.
پس اگر می‌خواهید بدون وابستگی به قهوه، سطح انرژی‌تان را در طول روز حفظ کنید، یکی از این چای‌ها را امتحان کنید و ببینید کدام‌یک برای شما بهترین انتخاب است!
عوارض احتمالی و تداخلات مصرف چای سیاه
چای سیاه به‌طور کلی نوشیدنی‌ای ایمن و مفید است، اما مانند هر خوراکی دیگری، مصرف بیش از حد آن می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. اگر قصد دارید چای سیاه را به‌عنوان بخشی از برنامه روزانه خود برای افزایش انرژی انتخاب کنید، بهتر است این نکات را در نظر داشته باشید.
چای سیاه و کاهش جذب آهن
اگر دچار کم‌خونی ناشی از فقر آهن هستید، ممکن است لازم باشد مصرف چای سیاه خود را کنترل کنید. چای سیاه حاوی ترکیباتی به نام تانن‌ها است که می‌توانند در جذب آهن اختلال ایجاد کنند. برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است چای سیاه را بین وعده‌های غذایی مصرف کنید، نه همراه با غذا.
کافئین و تأثیرات آن
درست است که چای سیاه نسبت به قهوه کافئین کمتری دارد، اما این بدان معنا نیست که مصرف آن هیچ محدودیتی ندارد. زیاده‌روی در مصرف کافئین می‌تواند باعث بی‌خوابی، اضطراب، افزایش ضربان قلب و حتی مشکلات گوارشی شود. اگر بعد از نوشیدن چای سیاه احساس بی‌قراری می‌کنید، ممکن است بدن شما به کافئین حساس‌تر باشد.
طبق توصیه‌های علمی، حداکثر میزان مجاز کافئین برای بزرگسالان ۴۰۰ میلی‌گرم در روز است و این مقدار در دوران بارداری باید به ۲۰۰ میلی‌گرم کاهش یابد. بنابراین، اگر میزان مصرف چای یا سایر نوشیدنی‌های کافئین‌دار شما بالاست، بهتر است مقدار آن را مدیریت کنید. همچنین، اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید، بهتر است درباره میزان مجاز کافئین با پزشک خود مشورت کنید.
نتیجه‌گیری
چای، بعد از آب، دومین نوشیدنی پرمصرف در جهان است و قرن‌هاست که مردم از آن برای افزایش انرژی و تمرکز استفاده می‌کنند. چای سیاه، از جمله انواع محبوبی مانند دارجیلینگ، آسام و چای صبحانه انگلیسی، به دلیل ترکیب کافئین و ال تیانین، می‌تواند سطح انرژی را افزایش داده، تمرکز را بهبود ببخشد و عملکرد ذهنی را تقویت کند. علاوه بر این، به لطف آنتی‌اکسیدان‌های فراوان، تأثیرات مثبتی بر سلامت قلب دارد و می‌تواند خطر برخی بیماری‌های مزمن را کاهش دهد.
اما با این حال، هیچ نوشیدنی‌ای به‌تنهایی معجزه نمی‌کند! اگر می‌خواهید انرژی بیشتری در طول روز داشته باشید، علاوه بر نوشیدن چای، به تغذیه سالم، مصرف کافی آب و داشتن تحرک بدنی هم توجه کنید. در نهایت، چای سیاه می‌تواند بخشی از یک سبک زندگی سالم باشد، اما به شرطی که تعادل در مصرف آن را رعایت کنید.
