قهوه خوراکی‌ای لذت‌بخش برای افزایش انرژی صبحگاهی یا غلبه بر خستگی بعدازظهر است. اما علاوه بر این، می‌توان قهوه را به‌عنوان یک نوشیدنی شفابخش برای سلامتی هم معرفی کرد. تحقیقات نشان داده‌اند که قهوه می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد، احتمال نارسایی قلبی را پایین بیاورد و حتی ریسک کاهش شنوایی را کم کند. همچنین، نوشیدن قهوه با درجه‌ی رست تیره ممکن است به کاهش وزن نیز کمک کند.
اما با این حال، برای بعضی افراد، قهوه بیشتر از اینکه مفید باشد، می‌تواند دردسرساز شود. شاید تجربه کرده باشید که بعد از نوشیدن قهوه احساس اضطراب یا بی‌قراری به سراغ‌تان بیاید، یا مجبور شوید مدام به دستشویی بروید. حتی ممکن است قهوه اثراتی روی سلامتی‌تان داشته باشد که خودتان از آن بی‌خبر باشید.
برای اینکه بدانید آیا قهوه گزینه مناسبی برای شماست یا خیر، در این مقاله قرار است درباره افرادی بگوییم که بهتر است از نوشیدن قهوه صرف‌نظر کنند. اگر به تغذیه سالم علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله «بهترین زمان خوردن قهوه برای کبد چرب» را نیز مطالعه کنید.
افرادی که سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS) دارند
کافئین می‌تواند فعالیت روده را افزایش دهد و احتمال اسهال، که یکی از علائم اصلی این بیماری است، را بیشتر کند. بنابراین توصیه می‌شود افرادی که به IBS مبتلا هستند، مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار را محدود یا به طور کامل حذف کنند.
افرادی که به گلوکوم (آب‌سیاه) مبتلا هستند
مصرف قهوه ممکن است باعث افزایش فشار داخل چشم در افراد مبتلا به گلوکوم شود. به همین دلیل، محدود کردن یا توقف مصرف آن به این افراد توصیه می‌شود، اگرچه تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است. همچنین، بررسی‌ها نشان داده‌اند که مصرف مقادیر بالای کافئین می‌تواند خطر ابتلا به گلوکوم را در افراد مستعد به افزایش فشار داخل چشم، افزایش دهد.
افرادی که مثانه بیش‌فعال دارند
مصرف کافئین می‌تواند دفعات و فوریت ادرار را افزایش دهد، به‌ویژه اگر قهوه به‌طور منظم مصرف نشود. در چنین مواردی، بهتر است از مصرف قهوه پیش از موقعیت‌هایی مانند سفرهای طولانی که دسترسی به سرویس بهداشتی محدود است، اجتناب شود.
افرادی که مشکلات قلبی مانند آریتمی دارند
کافئین موجود در قهوه می‌تواند به طور موقت فشار خون و ضربان قلب را افزایش دهد. به همین دلیل، افرادی که مشکلات قلبی دارند باید درباره مصرف قهوه با پزشک خود مشورت کنند. اگرچه تحقیقات نشان داده‌اند که کافئین ممکن است فشار خون را به صورت موقتی افزایش دهد، اما شواهد کافی برای تأثیرات طولانی‌مدت آن بر سلامت قلب وجود ندارد.
افرادی که باردار هستند
زنان باردار باید مصرف کافئین را به ۲۰۰ میلی‌گرم در روز (حدود دو فنجان قهوه) محدود کنند تا خطراتی مانند سقط جنین، زایمان زودرس و کم‌وزنی نوزاد در آنها کاهش یابد. اما با این حال، برخی تحقیقات نتیجه‌گیری کرده‌اند که هیچ میزان ایمنی برای مصرف کافئین در دوران بارداری وجود ندارد و زنان باردار باید در این مورد با پزشک خود مشورت کنند.
افرادی که در دوران شیردهی هستند
از آنجایی که کافئین یک محرک و مدر است، ممکن است خطر کم‌آبی بدن مادران شیرده را افزایش دهد. به همین دلیل، پیشنهاد می‌شود که در دوران شیردهی تا حد امکان از مصرف کافئین خودداری شود.
افرادی که اختلالات خواب دارند
مصرف قهوه ممکن است چرخه خواب و بیداری را مختل کند و کیفیت خواب را کاهش دهد. توصیه می‌شود که حداقل شش ساعت پیش از خواب، از مصرف کافئین خودداری شود. تحقیقات نشان داده‌اند که حتی مصرف کافئین چند ساعت قبل از خواب می‌تواند الگوهای خواب را مختل کند.
افرادی که سطح اضطراب بالایی دارند یا مستعد حملات پانیک هستند
کافئین به دلیل خاصیت محرک خود می‌تواند اضطراب را تشدید کرده و در برخی افراد منجر به حملات پانیک شود. برای این افراد، کاهش یا حذف قهوه کافئین‌دار از رژیم غذایی توصیه می‌شود.
کودکان زیر ۱۲ سال
مصرف کافئین در کودکان می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب، اضطراب، کاهش تمرکز و مشکلات گوارشی شود. همچنین، قهوه ممکن است احساس گرسنگی را در کودکان خردسال سرکوب کند و مانع از دریافت مواد مغذی کافی برای رشد و تکامل آنها شود. علاوه بر این، خاصیت اسیدی قهوه می‌تواند به مینای دندان آسیب برساند و خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهد.
افرادی که به بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) مبتلا هستند
کافئین ممکن است باعث شل شدن اسفنکتر پایینی مری شود و این امر می‌تواند ورود اسید معده به مری را تسهیل کرده و علائم ناخوشایند بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) را ایجاد کند. در چنین مواردی، استفاده از قهوه بدون کافئین و یا بهترین جایگزین‌های قهوه ممکن است به کاهش این علائم کمک کند.
افرادی که اسهال دارند
قهوه می‌تواند به تحریک حرکات روده کمک کند، اما این اثر برای افرادی که با اسهال دست‌وپنجه نرم می‌کنند، می‌تواند مشکل‌ساز باشد. در چنین مواردی، استفاده از قهوه بدون کافئین ممکن است گزینه بهتری باشد.
افرادی که صرع دارند
مصرف زیاد قهوه ممکن است با افزایش دفعات تشنج در افراد مبتلا به صرع مرتبط باشد. اگرچه این یافته‌ها به تحقیقات بیشتری نیاز دارند، اما بهتر است افراد مبتلا به صرع درباره مصرف کافئین با پزشک خود مشورت کنند.
چیزی که پزشکان دوست دارند درباره کافئین بدانید
برای بسیاری از افراد، شروع روز بدون یک فنجان قهوه یا چای غیرممکن به نظر می‌رسد. کافئین به یکی از همراهان همیشگی زندگی روزمره تبدیل شده و به ما کمک می‌کند تا خستگی‌های میانه روز را پشت سر بگذاریم. این ماده می‌تواند به بهبود هوشیاری، عملکرد ذهنی و حتی توانایی‌های ورزشی کمک کند. اما در کنار این فواید، نباید خطرات ناشی از مصرف بیش از حد آن را نادیده گرفت.
کافئین که به طور طبیعی در موادی مثل دانه‌های قهوه، برگ‌های چای، کاکائو و گوارانا یافت می‌شود، به داشتن خاصیت افزایش سریع سطح انرژی و هوشیاری شناخته می‌شود. علاوه بر این، کافئین به صورت مصنوعی نیز تولید شده و در غذاها، نوشیدنی‌ها، قرص‌ها و مکمل‌ها به کار می‌رود.
چرا میزان مصرف قهوه مهم است؟
بیشتر افراد بزرگسال در ایالات متحده روزانه حدود ۱۳۵ میلی‌گرم کافئین مصرف می‌کنند که تقریباً معادل یک فنجان قهوه است. اما میزان کافئین موجود در قهوه دم‌کرده به عوامل مختلفی مانند نوع دانه، درجه آسیاب و مدت زمان دم کردن بستگی دارد. نوشیدنی‌هایی مانند چای و نوشابه‌های گازدار معمولاً کافئین کمتری دارند.
به طور کلی، مصرف روزانه کمتر از ۴۰۰ میلی‌گرم کافئین (تقریباً معادل دو فنجان قهوه) بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود. اما اگر مصرف کافئین باعث بی‌قراری یا اضطراب شود، نشان‌دهنده این است که باید آن را کاهش دهید.
بهتر است کافئین را در مقدارهای کوچک و در طول روز مصرف کنید
یکی از نکات کمتر شناخته‌شده این است که مصرف کافئین در دوزهای کم و مداوم در طول روز می‌تواند مؤثرتر از نوشیدن یک فنجان بزرگ قهوه باشد. مصرف مقادیر کم (بین ۲۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم) در هر نوبت، به شما کمک می‌کند تا از افزایش تدریجی انرژی و تمرکز بهره ببرید.
اگر بیشتر وقت خود را در خانه سپری می‌کنید، می‌توانید مقدار کمی قهوه را به تدریج در طول روز مصرف کنید. زمانی که احساس کردید عملکرد ذهنی‌تان افت کرده است، می‌توانید مقدار کمی کافئین دریافت کنید، اما بهتر است این مصرف تا قبل از ساعت ۲ بعدازظهر محدود شود تا روی کیفیت خواب شبانه تأثیر منفی نگذارد. در مقاله «بهترین زمان خوردن قهوه برای بدن خود را بشناسید» می‌توانید بهترین زمان مصرف قهوه را متناسب با بدن خود پیدا کنید.
