قهوه ترک یک نوشیدنی غلیظ و خوش‌طعم است که بهتر است با حوصله تهیه و در کنار دوستان نوشیده شود. این قهوه در ظرفی مسی به نام جذوه (cezve) دم می‌شود و با قهوه‌ی آسیاب‌شده تهیه شده و میزان شیرینی آن بسته به سلیقه‌ی هر فرد تنظیم می‌شود. درست کردن یک فنجان قهوه ترک خوش‌طعم، مهارتی است که در صورت یادگیری آن می‌تواند هنر شما در قهوه‌سازی را نشان دهد.
این قهوه از دیرباز در خاورمیانه و بالکان محبوب بوده و روش تهیه‌ی آن در هر منطقه و حتی در هر خانه کمی متفاوت است. درست کردنش برخلاف دیگر روش‌های دم کردن قهوه سخت نیست، اما برای ایجاد کف غلیظ روی قهوه که مشخصه‌ی اصلی آن است، نیاز به کمی تمرین دارد.
قهوه ترک از صافی (فیلتر) رد نمی‌شود، بلکه آن‌قدر ریز آسیاب می‌شود که شبیه آرد می‌شود و تفاله‌ی قهوه در خود نوشیدنی باقی می‌ماند. روش اندازه‌گیری مواد هم ساده است: مقدار آب را با همان فنجانی که قهوه را در آن سرو می‌کنید اندازه بگیرید و برای قهوه و شکر از قاشق چای‌خوری استفاده کنید. میزان شیرینی آن را می‌توان کم یا زیاد کرد یا حتی بدون شکر تهیه کرد.
قهوه ترک را در فنجان‌های کوچک با دیواره‌های بلند سرو می‌کنند که حدود ۷۵ میلی‌لیتر گنجایش دارند. هنگام دم‌آوری و بعد از آن، اصلاً نباید آن را هم زد. بعضی‌ها دوست دارند آن را با شیر درست کنند، اما شیر و شکر همیشه داخل ظرف دم‌آوری اضافه می‌شوند، نه در فنجان. این قهوه طعمی بسیار غلیظ و شبیه یک اسپرسوی خیلی قوی دارد، به همین دلیل معمولاً همراه با یک لیوان آب سرد سرو می‌شود تا دهان را تازه کند. همچنین، خوردن شیرینی‌هایی مثل راحت‌الحلقوم (لکوم) یا شکلات در کنار قهوه ترک طرفداران زیادی دارد.
قهوه ترک قوی‌تر است یا اسپرسو؟
هر دو طعم قوی‌تری نسبت به قهوه معمولی دارند و میزان کافئین قهوه در هر دو مدل بیشتر است، اما مقایسه‌ی آن‌ها کمی فرق می‌کند. از آنجایی که قهوه ترک از صافی (فیلتر) رد نمی‌شود، طعمش سنگین‌تر از اسپرسو به نظر می‌رسد، اما از نظر کافئین، اسپرسو معمولاً قوی‌تر است. مثلاً یک فنجان کوچک قهوه ترک حدود ۵۰ میلی‌گرم کافئین دارد، در حالی که یک شات دبل اسپرسو می‌تواند بین ۵۸ تا ۱۸۵ میلی‌گرم کافئین داشته باشد.
نکاتی برای درست کردن قهوه ترک
برای اینکه قهوه ترک را به بهترین شکل ممکن دم کنید، بهتر است به این نکات که در ادامه نام می‌بریم توجه کنید:
- بهترین انتخاب، قهوه عربیکا با درجه رست تیره است؛ البته می‌توان از انواع دیگر قهوه هم استفاده کرد. ترکیب قهوه با درجه رست تیره و روشن هم طعم خوبی می‌دهد.
- قهوه ترک به آسیاب خیلی ریز نیاز دارد؛ چون آسیاب‌های خانگی معمولاً این حد از نرمی را ندارند، بهتر است برای شروع، قهوه ترک آماده بخرید. برخی کافی‌شاپ‌ها می‌توانند قهوه را با درجه‌ی آسیاب مخصوص قهوه ترک آماده کنند. آسیاب‌های مخصوص قهوه ترک هم گزینه‌ی خوبی هستند.
- کف قهوه مهم‌ترین بخش آن است. اگر قهوه را هم بزنید یا اجازه دهید بجوشد، کف آن از بین می‌رود و طعمش تلخ‌تر می‌شود.
- حرارت را کم نگه دارید و عجله نکنید. زمان دم کشیدن قهوه ترک معمولاً ۷ تا ۱۰ دقیقه است. چون جذوه کوچک است، بهتر است حداقل دو فنجان قهوه هم‌زمان درست کنید. اگر جذوه‌ی بزرگ‌تری دارید، می‌توانید ۴ تا ۶ فنجان قهوه در آن درست کنید. برای هر فنجان آب، یک قاشق غذاخوری قهوه کافی است. اگر جذوه ندارید، از کوچک‌ترین شیرجوشی که دارید (ترجیحاً باریک و بلند) استفاده کنید. در ادامه طرز تهیه قهوه با قهوه جوش را بیان خواهیم کرد.
- اگر فنجان مخصوص قهوه ترک ندارید، نگران نباشید. فنجان اسپرسو یا استکان‌های کوچک چای هم گزینه‌های خوبی برای سرو قهوه ترک هستند.
مواد لازم برای دم کردن قهوه ترک
- حدود ۱۵۰ میلی‌لیتر آب سرد
- ۲ قاشق غذاخوری قهوه ترک خیلی ریز آسیاب‌شده
- ۱ تا ۳ قاشق چای‌خوری شکر (بسته به ذائقه، می‌توانید اضافه نکنید)
طرز تهیه قهوه ترک روی گاز
- آب، قهوه و شکر (در صورت تمایل) را داخل جذوه بریزید. خوب هم بزنید تا قهوه و شکر کاملاً در آب حل شوند. از این مرحله به بعد دیگر هم نزنید.
- جذوه را روی شعله‌ی متوسط قرار دهید. بعد از چند دقیقه، قهوه شروع به کف کردن می‌کند.
- قبل از اینکه قهوه جوش بزند، جذوه را از روی حرارت بردارید. کمی از کف را با قاشق بردارید و داخل فنجان‌ها بریزید.
- دوباره جذوه را روی حرارت بگذارید تا دوباره کف کند، سپس خیلی آرام قهوه را در فنجان‌ها بریزید تا کف روی آن حفظ شود.
- چند دقیقه صبر کنید تا قهوه ته‌نشین شود، بعد نوش جان کنید!
طرز تهیه قهوه ترک با شیر
اگر دوست دارید قهوه ترک را با بافتی نرم‌تر و طعمی ملایم‌تر امتحان کنید، می‌توانید به جای آب از شیر استفاده کنید. قهوه ترک با شیر، غلظت بیشتری دارد و تلخی آن کمتر از نسخه‌ی کلاسیک است.
مواد لازم برای تهیه قهوه ترک با شیر
- حدود ۱۵۰ میلی‌لیتر شیر سرد
- ۲ قاشق غذاخوری قهوه ترک خیلی ریز آسیاب‌شده
- ۱ تا ۳ قاشق چای‌خوری شکر (اختیاری، بسته به ذائقه)
مراحل تهیه قهوه ترک با شیر
- شیر، قهوه و شکر (در صورت تمایل) را در جذوه بریزید. خوب هم بزنید تا قهوه و شکر کاملاً در شیر حل شوند. بعد از این مرحله دیگر هم نزنید.
- جذوه را روی حرارت کم تا متوسط قرار دهید. از حرارت زیاد استفاده نکنید، چون شیر سریع‌تر به جوش می‌آید و ممکن است سر برود.
- بعد از چند دقیقه، قهوه شروع به کف کردن می‌کند. قبل از جوشیدن، جذوه را از روی حرارت بردارید.
- کمی از کف را با قاشق بردارید و در فنجان‌ها بریزید. سپس جذوه را دوباره روی حرارت بگذارید تا یک‌بار دیگر کف کند.
- قهوه را خیلی آرام در فنجان‌ها بریزید تا کف آن حفظ شود.
- چند دقیقه صبر کنید تا قهوه ته‌نشین شود، سپس نوش جان کنید!
چگونه قهوه ترک را به سبک دلخواه خود درست کنیم؟
اگر دوست دارید طعم قهوه را مطابق سلیقه‌ی خود تنظیم کنید، می‌توانید مقدار قهوه را کم یا زیاد کنید تا به غلظت دلخواه برسید.
برای میزان شیرینی، گزینه‌های مختلفی دارید. اگر قهوه کم‌شیرین می‌خواهید، نصف قاشق چای‌خوری شکر در هر فنجان کافی است. برای طعمی متعادل، یک قاشق چای‌خوری شکر اضافه کنید که تقریباً برابر با مقدار قهوه است. اگر شیرینی بیشتری دوست دارید، دو قاشق چای‌خوری شکر در هر فنجان بریزید. البته می‌توانید قهوه ترک را کاملاً بدون شکر هم امتحان کنید.
برای یک فنجان قهوه‌ی غلیظ‌تر و نرم‌تر، به جای آب از شیر استفاده کنید. فقط حواستان باشد که شیر نجوشد، چون ممکن است طعم قهوه را تغییر دهد. اما اگر به طعم‌های خاص علاقه دارید، اضافه کردن یک دانه هل سبز یا کمی پودر هل به قهوه، عطر و طعمی جذاب به آن می‌دهد. این ادویه به قهوه ترک حالتی سنتی و دلنشین می‌بخشد و امتحان کردنش خالی از لطف نیست!
